Polako izlazimo iz zime i obaveznog perioda vožnje zimskim gumama. Mnoge od vas zanima da li je zakonski dozvoljeno voziti zimske pneumatike tokom ljetnjih uslova i da li bi mogli da vas kazne ako vas „uhvate“ sa zimskim gumama. Upravo na to odgovorićemo u nastavku ovog teksta. Ali, pre toga, nešto važnije od zakona - vaša bezbjednost.
Poznato je da su karakteristike zimskih guma prilagođene snijegu i ledu, a ljetnjih toplijem asfaltu i kiši.
Dubina šare na zimskim gumama minimum je četiri milimetra kako bi se izborila sa izazovnim zimskim površinama. Prave se od mekše mase nego lletnje gume kako bi se smanjila mogućnost proklizavanja. Zimski točak zadržava svoju mekoću, mnogo bolje izraža vaše komande zimi omogućavajući bezbjedno zaustavljanje i kočenje.
Sa druge strane, ljetnja guma se pravi od čvršće mase koja je čuva od deformisanja pri višim temperaturama, a dubina njene šare iznosi 1,6 milimetara. Namjenjene su za vožnju kada temperatura dostigne sedam stepeni i iznad toga.
Šta ako ljeti vozite zimske gume?
Prema našim zakonima o saobraćaju, ako zimske gume nastavite da vozite i tokom proljeća, pa i ljeta, nećete biti kažnjeni. Međutim, postoji dosta razloga zašto ovo nije pametna odluka.
Zimske gume se više troše na toplom asfaltu što znači da ćete u predstojećoj zimi opet morati da kupite nove. Moguće je da se zimska guma gotovo kruni na višim temperaturama. Osim ovog materijalnog dijela, obavezno razmotrite i pitanje bezbjednosti.
Naime, put kočenja se produžava za oko 10 metara ako vozite zimskim gumama po ljetnjim uslovima. Tako je britanski magazin Tyre Safe objavio istraživanje testa kočenja sa zimskim i ljetnjim gumama pri ljetnjim uslovima vožnje. Pri brzini od 100 kilometara na čas, put kočenja sa ljetnjim gumama je 39,6 metara, a sa zimskim 48,7.
Važno je i pitanje stabilnosti. Zimske gume ne omogućavaju isto držanje na toploj podlozi poput ljetnje gume. Pomenuti britanski list u istom istraživanju navodi da se sa ljetnjim pneumaticima krivina prolazila sa 102,6 na sat, a sa zimskim 100,9 na sat.
Vožnja zimskim gumama tokom proljeća i ljeta nije prijatna ni za uši. Istraživanje obavljeno u Britaniji pokazalo je da je nivo buke sa zimskim gumama bio veći. Pri vožnji od 80 kilometara na čas, nivo buke sa ljetnjim točkovima bio je 67,3 decibela, a sa zimskim 70,6.
I ako su vas ove informacije navele na razmišljanje o izboru ljetnjih guma, u nastavku teksta vam donosimo na šta treba da obratite pažnju.
Šta treba razmotriti pri izboru ljetne gume?
Iako nekima gume izgledaju jednostavno kao crni, gumeni krugovi koji nas prevoze, postoji mnoštvo stvari koje bi trebalo da razmotrite pri izboru novih. Pneumatici su jedino ono što se nalazi između druma i vašeg auta i stoga imaju ogroman uticaj na performanse vašeg vozila. Evo šta treba razmotriti pri kupovini.
Provjerite dimenzije
Najveća greška koju možete da napravite pri kupovini novih ljetnih guma jeste da ne pogodite njihovu veličinu. Ona zavisi od tipa vozila, a nalazi se na boku svake gume u obliku tri cifre. Na primjer:
195/65R15
195 - širina gazećeg sloja u milimetrima
65 - visina izražena u procentualnom odnosu sa širinom
15 - prečnik gume
Često je pitanje da li je moguće staviti gume koje su drugačije od onog što je propisao proizvođač. Moguće je, ali da ne pređe 3 odsto razlike i da odgovaraju dimenziji vaše felne.
Tip gume
Ispred ovih cifara stoji oznaka i za tip gume:
P - putničke gume koje odgovaraju putničkim vozilima
LT (light truck) - gume sa poboljšanim kapacitetom nosivosti
ST (special trailer) - gume sa debljim bočnim zidovima za veća vertikalna opterećenja
T (temporary) - rezervne gume
RF-ojačana guma (bočni zidovi su krući i mogu da podnesu veći teret)
XL - guma za veća opterećenja (extra load)
RFT/ROF/ZP - posebna konstrukcija guma koja omogućava da se vozi i kada se guma probuši (Run-on-flat)
TL - gume koje nemaju unutrašnju gumu (tubeless)
TT-gume sa unutrašnjom gumom (tube type)
TWI-indikator istrošenosti gume (tread wear indicator)
Iste gume na jednoj osovini
Postoji mnogo razloga da se vaše gume ugrađuju u parovima - od ravnoteže i stabilnosti do ravnomjernog trošenja. Šta bi se desilo ako bi parovi na prednjoj ili zadnjoj osovini bili različiti? Na primjer, ako je jedna guma istrošena sa četiri milimetra na jednoj stani i nova guma na drugoj sa osam milimetra, nećete imati ravnotežu i postoji rizik od nestabilne vožnje. Zbog toga je važno da su gume sa obe strane iste veličine i marke i sa istim dezenom.
Index nosivosti
Index nosivosti je dvocifren ili trocifren broj koji pokazuje koliku težinu guma može da izdrži, odnosno to je maksimalno opterećenje koju pneumatik može da podnese. Ako je, na primer, index nosivosti 71, to znači da guma može da izdrži najviše 345 kilograma. Ukoliko je index 82, to znači da može da izdrži 475 kilograma. Za vozilo sa četiri gume, to znači da broj treba pomnožiti sa četiri kako biste dobili ukupnu nosivost.
Index brzine
Index brzine se označava slovom (L, M, N...) i predstavlja vrijednost do koje brzine guma može da raspoređuje toplotu efikasno. Ili, jednostavnije, to je najveće opterećenje koje guma može izdržati prilikom maksimalne brzine. Važno je da stavite gumu sa onim indeksom koji je propisan za vaše vozilo:
T - 190 km/h
U - 200 km/h
H - 210 km/h
V - 240 km/h
Z - 240+ km/h
W - 270 km/h
Y - 300 km/h
(Y) - 300+ km/h
I da zaključimo, nemojte voziti zimskim gumama u ljetnjim uslovima vožnje. To će vas koštati materijalno, ali i potencijalno bezbjednosti na putu. Gumu birajte tako da odgovara veličini, indeksu nosivosti i indeksu brzine koju je propisao proizvođač. Na jednoj osovini trebalo bi da imate gume istih karakteristika, a pri izboru uzmite u obzir i to koliko dnevno vozite, da li su to kratke ili duge relacije i kakvi su uslovi na putu u smislu reljefa.
